هنری کهن که گرفتار بی‌مهری مسئولان شده است

حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، مجتبی قربانی هنرمند سرامیست، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع لیسانس در رشته صنایع دستی به پایان رسانده و مدرک فوق لیسانس و دکتری خود را در رشته پژوهش هنر از دانشگاه هنر تهران دریافت کرده است.

این هنرمند ۱۸ سال سابقه کار در فضای سرامیک هنری را دارد و علاوه بر تدریس در مراکز آموزشی و آموزشگاه‌های خصوصی، در دانشگاه سوره هم به پرورش هنرمند سرامیست می‌پردازد.

قربانی اولین نمایشگاه آثار خود را سال ۸۸ در گالری هفت ثمر برگزار کرد و پس از آن علاوه بر دیگر نمایشگاه‌های انفرادی، به اتفاق دانشجویان و هنرآموزهایش چندین نمایشگاه گروهی برگزار کرد.

این هنرمند که دبیر هنری دوسالانه دانشجویی سرامیک «دستان» هم بوده است، در بخش صنایع دستی سرامیک، از ۱۶ سال پیش کارگاه «هستی» را ثبت و به منظور تولید صنایع دستی سرامیک، آن را راه اندازی کرده است.

قربانی درباره گستره و بخش‌های مختلف هنر سرامیک به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: سرامیک گستره بسیار وسیعی دارد؛ اما در حیطه فرهنگ و هنر که ما کار می‌کنیم به دو بخش سرامیک هنری و صنایع دستی تقسیم می شود. این دو شاخه کاملاً جدا از سرامیک صنعتی هستند. در فضای هنر، نمی‌توانیم به سرامیک به عنوان یک متریال نگاه کنیم بلکه یک مدیوم است که از آن برای انتقال مفهوم استفاده می‌شود.

وی افزود: وقتی وارد فضایی مانند دوسالانه یا نمایشگاه در گالری‌ها می‌شویم، سرامیکی که آنجا می‌بینیم صرفاً صنایع دستی و کاربردی نیست و ممکن است با نیت یک مفهوم یا فرم زیبا تولید شده باشد که آن را سرامیک هنری می‌نامند. اما وقتی متریال سرامیک در قالب صنایع دستی استفاده می‌شود، ممکن است تکرار پذیر باشد. بیشتر کسانی که در این هنر کار می‌کنند، در هر دو بخش یعنی هم صنایع دستی و هم سرامیک هنری آثار تولید می‌کنند.

این هنرمند با بیان اینکه در سال‌های اخیر جهش بزرگی در بخش سرامیک صنایع دستی رخ داده است، اظهار کرد: این جهش دلایل زیادی دارد؛ یکی از دلایل آن، فعالیت دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه هنر تهران، دانشگاه سوره، دانشگاه تبریز، دانشگاه کاشان و ... است که در رشته‌های صنایع دستی و هنر اسلامی دانشجو می‌پذیرند و متخصص تربیت می‌کنند.

وی افزود: دیگر پله این جهش به واسطه آرت شاپ‌ها (فروشگاه‌های آثار صنایع دستی) اتفاق افتاد که به صورت متفاوت تری شکل گرفتند. باتوجه به وجود آن‌ها در مراکز مختلف خرید مردم هم با این هنر آشناتر و علاقه مندی طبقه متوسط جامعه به آثار سرامیکی بیشتر شد. این گرایش و علاقه مندی بازار فروش هنرمندان را دایر کرد. همچنین در کنار این اتفاق ها، انجمن هنرمندان سرامیک هم با برگزاری کلاس‌های آزاد، کلاس‌های خصوصی و... زحمت زیادی بابت ارتقای این هنر کشید.

قربانی گفت: در سال‌های اخیر فروشگاه‌های تخصصی سرامیک در شهر‌های مختلف زیاد شده است و ابزار و کوره‌های جدید در دسترس قرار گرفته اند. خروجی این عوامل نسلی شد که همه چیز را برای خودش نمی‌خواهد، دانش خود را پنهان نمی کند و به راحتی در اختیار دیگران قرار می دهد. وقتی بازار یک کار درست باشد و دانشگاه‌ها پای کار بیایند به جایی می رسیم که با وجود تحریم و فشار‌های اقتصادی، خوشبختانه همچنان کارگاه‌های بزرگ سفارش هایشان را دارند و مشکلی از بابت فروش آثار ندارند و فقط در تهیه مواد اولیه مشکل دارند.

وی با اشاره به شهر‌های سنتی ایران که در حوزه صنایع دستی کار می‌کنند، ادامه داد: اصفهان و لاله جین همدان از قدیم پایگاه سرامیک بوده اند. اما در حیطه جنبش جدیدی که پیش آمده، تهران، کرج، اصفهان، کاشان و سمنان شهر‌هایی هستند که کارگاه‌های جدید با فرم صنایع دستی جدید در آن‌ها زیاد است.

این هنرمند سرامیست در خصوص جایگاه سرامیک ایران در جوامع بین المللی بیان کرد: آثاری که در آرت‌شاپ‌ها و فروشگاه‌های سرامیک می‌بینیم، از لحاظ تکنیک جهش بلندی داشته‌اند. با توجه به تاریخچه غنی هم که در این هنر داریم می توان گفت که خیلی چیزی در حوزه بین‌الملل کم نداریم. البته برای رسیدن به جایگاهی که هنرمندان جوان مفهوم و فضای مدیوم سرامیک را درست بشناسند، فاصله زیاد اما زمان بر است.

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر استقبال از رشته سرامیک در دانشگاه‌ها زیاد شده است، ادامه داد: با همکاری دانشگاه سوره درصدد هستیم تا رشته سرامیک هنری را هم در مقطع لیسانس داشته باشیم، اگر با این طرح موافقت شود قدرت این هنر بیشتر خواهد شد. اما همین الان هم از دو رشته موجود یعنی هنر اسلامی و صنایع دستی استقبال خوبی صورت میگیرد؛ بنابراین گمان میکنم که دانشگاه‌ها باید دنبال کیفیت بهتر باشند، چون از نظر کمیت کمبودی نداریم.

دبیر هنری دوسالانه دستان درباره حمایت مسئولین از هنر سرامیک گفت: در هنر سنتی هنوز هم نیازمند حمایت دولت هستیم. مسئله اصلی که دولت می تواند روی آن تمرکز کند، فقط تهیه مواد اولیه است. وقتی مواد اولیه و ابزار قیمت‌های نجومی پیدا میکنند، تقریبا دست یک عده از بازار کوتاه می شود. همچنین در بخش صادرات مشکل داریم. مسلما صادرات صنایع دستی خیلی عمده نیست، اما ارزش افزوده خیلی بالایی برای کشور دارد.

وی با بیان اینکه صنایع دستی میتواند کمک شایانی به اقتصاد کشور کند، افزود: بیشتر کارگاه‌ها خوداشتغال هستند و تعدادی هم اشتغال زایی می‌کنند. دایرکردن این کارگاه‌ها هزینه‌های زیادی لازم ندارد، آلایندگی بالایی ندارند و کمک کردن به این کارگاه‌ها هم کار سختی نیست. مسئله مهمتر مالیات است. ابتدای سال زمزمه‌هایی بود که کارگاه‌های صنایع دستی هم باید مالیات پرداخت کنند، اگر این اتفاق بیفتد این هنر نابود میشود، چون بدون مالیات هم به سختی کار می‌کند.

قربانی تأکید کرد: کارگاه‌های کوچک هزینه‌های خیلی کمی روی دست دولت می‌گذارند، اما از آن طرف پراکندگی زیادی دارند. قطعا ارزآوری خواهند داشت و اگر شرایط امروز دولت را نادیده بگیریم و صادرات اتفاق بیفتد، مسلما می‌تواند تاحد زیادی به اقتصاد جامعه کمک کند. البته نمیتوان انتظار اقتصاد پرسود را داشت که بتواند مالیات هم پرداخت کند.

انتهای پیام/